„Los nasz dla Was przestrogą ma być nie legendą”. Takie słowa wyryte są na Pomniku Walki i Męczeństwa wzniesionym w roku 1968 w Sztutowie.
2 września 2023 r. w 84. rocznicę pierwszego transportu więźniów do obozu w Stutthof odbyły się uroczystości upamiętniające męczeństwo wielu tysięcy więźniów tego obozu.
Pierwszy obóz na terenach polskich powstał już w 1939 r. Znajdował się w odległości kilkudziesięciu kilometrów od Gdańska. Już 2 września 1939 r. zostali tu przywiezieni pierwsi więźniowie – około 150 osób. W początkowym okresie więzieni byli tu głównie Polacy z Wolnego Miasta Gdańska.
W 1942 r. Stutthof otrzymał status obozu koncentracyjnego. Odtąd przywożono tu obywateli wielu narodowości. W czasie funkcjonowania obozu łącznie osadzono w nim około 110 000 osób. Śmierć poniosło 65 tysięcy ludzi, których rozstrzeliwano, mordowano w komorze gazowej, uśmiercano dosercowymi zastrzykami z fenolu, bito i katowano. Skrajnie eksterminacyjne warunki życia powodowały, że więźniowie masowo umierali z wycieńczenia i chorób.
Walki wyzwoleńcze obozu zakończyły się 9 maja 1945 roku niemal 50% zniszczeniem zabudowań Sztutowa.
W okresie powojennym w 1961 r., w miejscowości Sztutowo powstało Państwowe Muzeum Stutthof, które rozpoczęło swoją działalność 1962 r. Obejmuje ono część zachowanych budynków i wyposażenia.
W imieniu Samorządu Województwa Pomorskiego w uroczystościach uczestniczyli przedstawiciele Kolegium do spraw Dziedzictwa Kulturowo -Historycznego powołanego przez Zarząd Województwa Pomorskiego: Przewodniczący Kolegium – Karol Wardański, Członkinie: Hanna Śliwa-Wielesiuk i Tamara von Wiecka-Olszewska oraz Pełnomocnik Marszałka ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi – Andrzej Kowalczys.