Trzecia Misja Ekonomii Społecznej
W ramach projektu odbyły się dotychczas trzy Misje Ekonomii Społecznej: w kwietniu br. – w trybie on-line, we wrześniu br. stacjonarnie na Łotwie oraz w listopadzie br. – stacjonarne spotkanie w Hiszpanii. Misje to de facto szereg spotkań, warsztatów, każdorazowo przygotowywanych przez jeden z partnerskich regionów. W poprzednich misjach uczestnicy mieli okazję wymieniać się wiedzą o tym jak w poszczególnych krajach funkcjonuje sektor ekonomii społecznej (otoczenie prawne, główne branże działalności PES) czy też starali się znaleźć rozwiązania dotyczące wzmocnienia widoczności ekonomii społecznej. Ostatnia misja dotyczyła głównie opracowania kierunków działań jakie mogłyby podjąć partnerskie regiony w przyszłości, zebraniu pomysłów na mierzenie zmian jakich oczekują przedstawiciele sektora ekonomii społecznej oraz znalezieniu odpowiedniego sposobu na skuteczną promocję i upowszechnianie tej tematyki.
W tym celu do Hiszpanii pojechała reprezentacja Województwa Pomorskiego, w skład której weszli regionalni interesariusze – przedstawiciele sektora ekonomii społecznej i organizacji pozarządowych z Pomorza. Byli to: Małgorzata Gojło-Kaligowska z Gdańskiej Fundacji Innowacji Społecznych, Joanna Bochniarz z Centrum Innowacyjnej Edukacji, Paweł Woźniakowski ze Stowarzyszenia Solidarni Plus, Emilia Garska ze Spółdzielni Socjalnej Heca oraz Kinga Myrcik i Maciej Kochanowski – przedstawiciele Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Miejscem misji była stolica Wspólnoty Autonomicznej Kantabrii – Santander oraz sąsiednie miejscowości, m.in. Comillias, Revilla de Camargo i Torrelavega.
Siła przedsiębiorczości społecznej - doświadczenia znad Zatoki Biskajskiej
Nie ulega wątpliwości, że ekonomia społeczna jest ważną częścią polityki publicznej hiszpańskiej Kantabrii. Mocno podkreśliła to witająca uczestników Trzeciej Misji Ekonomii Społecznej przedstawicielka Rządu Regionalnego Wspólnoty Autonomicznej Kantabrii – Ana Belén Álvarez. Pani Minister w swoim przemówieniu otwierającym warsztaty, które odbyły się w wyjątkowo ważnym dla regionu miejscu – na Uniwersytecie Papieskim w Comillias, powiedziała m.in. że podmioty ekonomii społecznej w Kantabrii generują w sumie 1,5% produktu krajowego brutto (PKB), co stanowi ponad 175 milionów euro rocznie. Sektor ekonomii społecznej w tym hiszpańskim regionie stanowi 600 podmiotów, które zatrudniają około 15 000 osób. Rząd regionalny, poprzez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w 2021 r. wsparł sektor ekonomii społecznej kwotą 12 mln euro! Jak na warunki Polskie to sporo. Wagę sektora podkreśla działająca od czerwca tego roku specjalna Rada Ekonomii Społecznej, która jest najważniejszym tego typu gremium w regionie.
Ana Belén Álvarez dodała również, że bez ekonomii społecznej Kantabria i Europa byłyby nieskończenie biedniejsze, ponieważ sektor ten odgrywa kluczową rolę w budowie spójności społecznej oraz przyczynia się do dobrobytu i sprawiedliwości społecznej.
Jaka przyszłość ekonomii społecznej? Oczekiwania partnerskich regionów
Zasadniczą cześć pierwszego dnia misji stanowiły warsztaty, podczas których w mniejszych mieszanych grupach składających się z przedstawicieli trzech partnerskich regionów, dyskutowano o oczekiwaniach względem rozwoju ekonomii społecznej w perspektywie do 2030 roku. Analizowano również możliwy wpływ gospodarczy, społeczny oraz środowiskowy jaki można byłoby uzyskać dzięki wzmocnieniu tego sektora. Wiele postulatów i pomysłów dotyczyło wzrostu spójności społecznej, poprawy sytuacji gospodarczej, ale też wzmocnienia widoczności produktów i usług podmiotów ekonomii społecznej. To co jednak zasługuje na szczególną uwagę to podkreślanie znaczenia wpływu na środowisko naturalne oraz wątki dotyczące szeroko rozumianego zrównoważonego rozwoju i ekologii. Innymi słowy – ekonomia społeczna i solidarna powinna coraz częściej stawać się częścią zielonej transformacji, która bez wątpienia jest wyzwaniem dla całej Europy.
Ekologia społeczna w praktyce czyli z wizytą u kantabryjskich przedsiębiorców społecznych
Relacja człowieka i tworzonej przez niego gospodarki czy układów przestrzennych ze środowiskiem naturalnym jest elementem teorii oraz znanego w socjologii nurtu badawczego ekologii społecznej. Przedsiębiorstwa społeczne, które poznali uczestnicy wizyt studyjnych podczas drugiego dnia misji dość mocno wpisywały się właśnie w ten nurt.
Pierwszym podmiotem ekonomii społecznej jaki mieli okazję poznać uczestnicy wizyt studyjnych było stowarzyszanie Brumas, które działa od 1989 roku. Stowarzyszenie powstało z inicjatywy siedmiu parafii katolickich z różnych dzielnic Santander przy współpracy lokalnego Caritas. Księża i współpracownicy zaniepokojeni skutkami, jakie niesie bezrobocie młodych ludzi, podnieśli potrzebę powołania stowarzyszenia, które będzie zajmować się aktywizacją zawodową młodzieży, która niekiedy ma nieco trudniej w stracie w dorosłość. Stowarzyszenie od lat przygotowuje młodych ludzi do podjęcia pracy m.in. w zawodach związanych z motoryzacją. Organizacja jest elementem systemu edukacyjnego oraz ma prawo, w ograniczonym zakresie, nadawać uprawnienia zawodowe. Brumas z powodzeniem prowadzi warsztat samochodowy oraz myjnię. Ważnym wątkiem ich działalności jest obsługa magazynu oraz sprzedaż produktów pro-ekologicznych oraz wpisujących się w nurt Fair Trade. Stowarzyszanie pracuje z młodzieżą z trudnych środowisk oraz z imigrantami, głównie z Afryki.
Strona internetowa: www.brumas.org
Drugim podmiotem ekonomii społecznej na szlaku wizyty studyjnej w ramach Social Economy Mission była Fundacion CUIN w miasteczku Revilla de Camargo. Organizacja działa od 1993 roku, a jej głównym obszarem dzielności jest praca z dziećmi i młodzieżą, zagrożonymi pozbawieniem lub pozbawionymi opieki rodzicielskiej. Fundacja prowadzi kameralne domy, w których czasowo przebywać mogą ich wychowankowie. Symbolem fundacji jest dobry skrzat, który pomaga porzuconym dzieciom w lesie. W swojej istocie organizacja ta jest właśnie takim dobrym skrzatem dla swoich podopiecznych, ale i nie tylko. CUIN w swojej działalności stawia bowiem bardzo mocno na działalność gospodarczą oraz aktywizację zawodową swoich podopiecznych. W przydomowym ogródku hodują owoce oraz wytwarzają z nich marmoladę. W planie mają, m.in. uruchomienie kawiarni – miejsca gdzie będą sprzedawać swoje wyroby oraz jednocześnie prezentować sposób ich powstawania.
Strona internetowa: www.fundacioncuin.org
Kolejnym punktem wizyt była Solabria – pierwsza w Hiszpanii kooperatywa zajmująca się produkcją odnawialnej energii. Podmiot skupia małych, domowych wytwórców energii elektrycznej z wykorzystaniem paneli fotowoltaicznych oraz sprzedaje prąd na rynku. W ramach podmiotu działa też stowarzyszenie, które zajmuje się promocją odnawialnych źródeł energii.
Strona internetowa: www.asociacion.solabria.es
Ostatnim punktem wizyt studyjnych było Stowarzyszanie AMICA w miejscowości Torrelavega. Stowarzyszenie działa od 1984 roku. Misją organizacji jest odkrywanie możliwości jakie drzemią w każdym człowieku, bez względu na jego ograniczenia. Głównym obszarem działalności AMICA jest wsparcie osób z niepełnosprawnościami. Organizacja jest podmiotem działającym na dużą skalę – prowadzi m.in. przedsiębiorstwo społeczne zajmujące się usługami komunalnymi, w tym segregacją odpadów dla całej Kantabrii. AMICA to też przedsiębiorstwo, w ramach którego działa pralnia przemysłowa obsługująca sporą część lokalnych hoteli, restauracji oraz domów opieki. AMICA to doskonały przykład tego, że przedsiębiorstwa społeczne mogą odgrywać kluczową rolę w lokalnej gospodarce, a nie być jedynie jej niszowym elementem, skupionym jedynie na zatrudnieniu osób wykluczonych społecznie.
Strona internetowa: www.amica.es
Co dalej? Trwała współpraca na rzecz rozwoju ekonomii społecznej
Przed partnerskimi regionami jeszcze konferencja on-line podsumowująca misję oraz praca nad raportem z projektu, który ma szansę wpłynąć na politykę UE w obszarze ekonomii społecznej. Bez względu na to, już teraz można śmiało uznać, że projekt SELF przyczynił się do stworzenia pewnej sieci współpracy europejskich regionów w dziedzinie ekonomii społecznej. Kantabria, Vidzeme i Województwo Pomorskie wraz z organizacjami pracodawców i przedsiębiorców społecznych złożyli już aplikację o kontynuację projektu SELF w ramach Single Market Programme. Rozstrzygnięcie naboru spodziewane jest w I kwartale 2022 roku.
Projekt SELF realizowany jest w ramach programu COSME na lata 2014-2020, za który odpowiada Agencja Wykonawcza ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw (EAISME) Komisji Europejskiej. Projekt odbywa się w terminie od lutego 2021 r. do lutego 2022 r. Liderem projektu jest Rząd Regionalny Kantabrii (Hiszpania), a pozostałymi partnerami są: Region Vidzeme (Łotwa), Lombardia (Włochy) i Województwo Pomorskie (Polska).
Galeria zdjęć fot. Maciej Kochanowski oraz Rząd Regionalny Wspólnoty Autonomicznej Kantabrii (w sumie 32 zdjęcia)
