Zakład Aktywności Zawodowej (ZAZ)

• jest wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo jednostką ,która zapewnia zatrudnienie osobom z niepełnosprawnościami ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz osobom z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, u których stwierdzono autyzm, upośledzenie umysłowe lub chorobę psychiczną,
• funkcjonuje na mocy Rozporządzenia Ministra Pracy I Polityki Społecznej z dnia 17 lipca 2012 r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej (Dz.U.2021, poz. 1934), wydanego na podstawie art. 29 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U.2021, poz. 573, 1981)

Statutowy obowiązek ZAZ

rehabilitacja zawodowa i społeczna osób z niepełnosprawnościami. ZAZ tworzy się w celu przygotowania osób z niepełnosprawnościami  do życia w otwartym środowisku, w tym – w miarę możliwości – do podjęcia zatrudnienia na otwartym rynku pracy. ZAZ oferują płatne zatrudnienie, a także rehabilitację zawodową, społeczną i leczniczą.

Podmioty, które mogą utworzyć zakład aktywności zawodowej (organizatorzy)

• powiat,
• gmina,
• fundacja,
• stowarzyszenie,
• inna organizacja społeczna, której statutowym zadaniem jest rehabilitacja zawodowa i społeczna osób z niepełnosprawnościami.

Te organizacje mogą zdobyć status Zakładu Aktywności Zawodowej, dla uprzednio wyodrębnionej organizacyjnie i finansowo jednostki.

ZAZ może być utworzony na terenie, gdzie są problemy ze znalezieniem stanowisk pracy chronionej i starosta wyda opinię o potrzebie utworzenia zakładu aktywności zawodowej na danym terenie (z wyjątkiem przypadku, gdy organizatorem jest powiat).

Uzyskanie decyzji o utworzeniu ZAZ

Organizator składa do właściwej jednostki organizacyjnej samorządu województwa (podległej marszałkowi województwa)  wniosek o utworzenie zakładu aktywności zawodowej i zawiera umowę o dofinansowanie ze środków PFRON kosztów utworzenia i działania zakładu. Warunki umowy oraz wysokość dofinansowania podlega negocjacjom. Wniosek o przyznanie statusu zakładu aktywności zawodowej organizator składa do wojewody.

Wymagana struktura zatrudnienia ze względu na stopień niepełnosprawności

co najmniej 70 % ogółu osób zatrudnionych w jednostce stanowią osoby z niepełnosprawnościami (stan zatrudnienia liczony w osobach), w szczególności skierowanych do pracy przez powiatowe urzędy pracy:

• zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,
• zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono autyzm, upośledzenie umysłowe lub chorobę psychiczną, w tym uczestników warsztatów terapii zajęciowej, którzy osiągnęli poziom szkolenia dający szansę podjęcia pracy i kontynuowania rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej. Osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nie może być więcej niż 35% ogółu zatrudnionych.