Kolegium do spraw dziedzictwa kulturowo-historycznego
Historia powołania
- Wprowadzono na podstawie ustawy z dnia 8 czerwca 2017 roku o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz innych ustaw, w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych i w ustawie z dnia 24 stycznia 1991 roku o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego zmiany powodujące przeniesienie kompetencji z urzędów marszałkowskich do wojewodów.
- Kombatanci, byli więźniowie obozów koncentracyjnych, osoby represjonowane politycznie, osoby będące ofiarami represji wojennych (zesłani na przymusowe roboty do Niemiec i zesłani na Sybir) zgłosili potrzebę dalszej współpracy
z Urzędem Marszałkowskim. - Uchwałą Nr 331/318/18 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 3 kwietnia 2018 roku powołany został Zespół Zadaniowy do spraw dziedzictwa kulturowo-historycznego.
- Uchwałą 703/342/18 ZWP o zmianie uchwały w sprawie powołania Zespołu Zadaniowego do spraw dziedzictwa kulturowo-historycznego, zmieniono nazwę gremium na Kolegium do Spraw Dziedzictwa Kulturowo-Historycznego.
- Kolegium zostało powołane do dnia 31.12.2020 r.
Kolegium 2021-2024
- Przedstawiciele organizacji kombatanckich i osób represjonowanych, a także byłych więźniów politycznych oraz byłych więźniów obozów koncentracyjnych wystosowali do Marszałka Województwa Pomorskiego Mieczysława Struka i Członkini Zarządu Województwa Pomorskiego Agnieszki Kapały-Sokalskiej pisma mówiące o potrzebie kontynuowania prac na rzecz dziedzictwa kulturowo-historycznego naszego Regionu. Pisma wpłynęły do urzędu 18.03.2021 r. i otrzymały pozytywną opinię Członkini Zarządu Województwa Pomorskiego.
- Rozpoczęły się prace nad powołaniem nowego składu Kolegium. Zarządy organizacji kombatanckich i osób represjonowanych zgłaszały kandydatury swoich przedstawicieli.
- Uchwałą Nr 522/255/21 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 1 czerwca 2021 r. powołano nowy skład Kolegium do Spraw Dziedzictwa Kulturowo-Historycznego.
Skład Kolegium
- Henryk Bajduszewski – przedstawiciel Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych, Pomorskiego Zarządu Wojewódzkiego w Gdańsku (wiceprzewodniczący Kolegium);
- Jadwiga Basińska – przedstawicielka Światowego Związku Żołnierzy AK Środowisko Pomorskie Oddział Gdańsk;
- Ryszard Czarnota – przedstawiciel Pomorskiego Zarządu Wojewódzkiego Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w Gdańsku;
- Irena Dobrowolska-Żyłok – przedstawicielka Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej Oddział Gdańsk;
- Jerzy Grzywacz – przedstawiciel Zarządu Okręgu Pomorskiego Światowego Związku Żołnierzy AK w Sopocie;
- Jarosław Kadłucki – przedstawiciel Rady Kombatantów Powiatu Wejherowskiego
w Wejherowie; - Zofia Kłoczko – przedstawicielka Związku Sybiraków Oddział Wojewódzki w Gdańsku;
- Andrzej Kowalczys – zastępca Dyrektora Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej UMWP;
- Stanisław Skrzypski – przedstawiciel Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej Zarządu Okręgowego w Gdańsku;
- Hanna Śliwa-Wielesiuk – przedstawicielka Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Gdańsku (wiceprzewodnicząca Kolegium);
- Jerzy Tarasiewicz – przedstawiciel Stowarzyszenia Polaków Represjonowanych przez III Rzeszę Zarządu Okręgowego w Gdańsku;
- Stefan Turzyński – przedstawiciel Stowarzyszenia Niewidomych Cywilnych Ofiar Wojny w Gdańsku;
- Tamara von Wiecka-Olszewska – pracownik Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej UMWP;
- Karol Wardański – przedstawiciel Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych Oddziału Okręgowego w Gdańsku (przewodniczący Kolegium);
- Ryszard Uliński – przedstawiciel Związku Byłych Więźniów Politycznych w Gdańsku;
- Władysław Zawistowski – Dyrektor Departamentu Kultury UMWP.
Sylwetki członków Kolegium
- Kapitan w stanie spoczynku inż. Henryk Bajduszewski – dotychczasowy przewodniczący Kolegium, prezes Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych, Pomorskiego Zarządu Wojewódzkiego w Gdańsku, członek Zarządu Głównego Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych w Warszawie. Zawodowo: dyrektor Gdańskiego Przedsiębiorstwa Robót Telekomunikacyjnych i zastępca dyrektora Okręgu Poczty
i Telekomunikacji w Gdańsku. Za udział w wojnie 1939-1945 odznaczony został Gwiazdą Italii (Italy Star) oraz Krzyżem Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na zachodzie w 1990 roku, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem „Pro Patria”, Medalem 1000-lecia Gdańska – nadanym przez Przewodniczącego Rady Miasta Gdańska, wieloletni prezes, a obecnie honorowy prezes Stowarzyszenia Elektryków Polskich (wielokrotnie odznaczany); - Jadwiga Basińska – prezes Światowego Związku Żołnierzy AK Środowisko Pomorskie Oddział Gdańsk, aktywna działaczka, bardzo duży wkład pracy na rzecz środowisk kombatanckich, uczestniczy w licznych uroczystościach patriotycznych. Odznaczenia: Medal „Pro Memoria” oraz Medal „Pro Patria”, medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości;
- Kmdr w st. spocz. dr Ryszard Czarnota – prezes honorowy Pomorskiego Zarządu Wojewódzkiego Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w Gdańsku, prezes koła Stowarzyszenia Oficerów Marynarki Wojennej. Zawodową służbę wojskową pełnił
w dywizjonie niszczycieli na ORP Grom i ORP Warszawa, w Akademii Marynarki Wojennej na stanowiskach: wykładowca, adiunkt oraz prodziekan ds. kształcenia na Wydziale Nawigacji i Uzbrojenia Okrętów. Odznaczenia: Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Komandorski ZŻWP; - Irena Dobrowolska-Żyłok – sekretarz, członek Zarządu Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej Oddział Gdańsk, magister prawa, ławnik Sądu Rejonowego w latach 1988-1996, wdowa po inwalidzie wojennym, często reprezentuje Oddział w uroczystościach patriotycznych. Odznaczenia państwowe – Brązowy Krzyż Zasługi. Odznaczona związkową srebrną i złotą odznaką honorową ZIW RP, krzyżem 100 lecia ZIW RP;
- Jerzy Grzywacz – prezes Zarządu Okręgu Pomorskiego Światowego Związku Żołnierzy AK w Sopocie, jest także prezesem Oddziału Morskiego Stowarzyszenia Szarych Szeregów. współtworzył sopocki samorząd, w 1990 r. był jednym
z liderów Komitetu Obywatelskiego w Sopocie i przewodniczącym Rady Miasta. Funkcję tę pełnił do 1994 r. W latach 1998–2002 był radnym Sejmiku Województwa Pomorskiego, w którym pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Współpracy Zagranicznej. Współpracuje z polskim harcerstwem na Białorusi, Litwie i Ukrainie. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Armii Krajowej (Londyn), Medalem „Pro Memoria” oraz Medalem „Pro Patria”; - Jarosław Kadłucki – przedstawiciel Rady Kombatantów Powiatu Wejherowskiego w Wejherowie, emerytowany żołnierz zawodowy, członek Zarządu Związku Inwalidów Wojennych RP – oddział Wejherowo, aktywny działacz Związku;
- Zofia Kłoczko – wiceprezeska Związku Sybiraków Oddział Wojewódzki w Gdańsku, wieloletnia współpraca z Samorządem, bardzo aktywnie wspiera członków związku, obecna na większości uroczystości rocznicowych na terenie województwa pomorskiego. Odznaczenie: Krzyż Zesłańcom Sybiru;
- Stanisław Skrzypski – prezes Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej Zarządu Okręgowego w Gdańsku, emerytowany żołnierz zawodowy, wieloletnia współpraca z Samorządem. Odznaczony związkową srebrną i złotą odznaką honorową ZIW RP, krzyżem 100 lecia ZIW RP;
- Hanna Śliwa-Wielesiuk – prezeska Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Gdańsku, wnuczka zamordowanego w Twerze – działa na rzecz zachowania pamięci pomordowanych rodaków przez sowiecki aparat partyjny na polskich jeńcach, zwanego jako zbrodnia katyńska, wieloletnia współpraca z Samorządem, bardzo aktywnie wspiera członków stowarzyszenia – szczególnie chorych i najstarszych, obecna na przeważającej większości uroczystości rocznicowych na terenie województwa. Odznaczenia: Srebrny Krzyż Zasługi;
- Jerzy Tarasiewicz – prezes Stowarzyszenia Polaków Represjonowanych przez III Rzeszę Zarządu Okręgowego w Gdańsku, wieloletni nauczyciel matematyki i statystyki, członek Związku Nauczycielstwa Polskiego, aktywny działacz na rzecz zmiany przepisów dotyczących uprawnień dla osób represjonowanych, wieloletnia współpraca z Samorządem, bardzo aktywnie wspiera członków stowarzyszenia –, obecny na większości uroczystości rocznicowych na terenie województwa. Odznaczenia: Złoty Krzyż Zasługi, Zasłużony Ziemi Gdańskiej, Zasłużony Miasta Gdańska;
- Stefan Turzyński – przedstawiciel Stowarzyszenia Niewidomych Cywilnych Ofiar Wojny w Gdańsku, członek związku, zapalony historyk oraz obserwator teraźniejszych wydarzeń w naszym województwie, aktywny szachista;
- Karol Wardański – prezes Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych Oddziału Okręgowego w Gdańsku, więzień obozu Potulice (filia obozu STUTTHOF), członek Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych, prezes Koła Kombatantów „STOCZNIOWIEC”. Odznaczenia: Krzyż Oświęcimski, „Pro Patria”, Medal Stulecia Niepodległej , Medal Prezydenta Miasta Gdańska, wieloletnia współpraca z Samorządem, bardzo aktywny działacz;
- Ryszard Uliński – wiceprezes Związku Byłych Więźniów Politycznych w Gdańsku, od młodzieńczych lat angażował się w działania na rzecz szerzenia idei wolności i niepodległości w Polsce. Za te działania był aresztowany, skazany w 1950 r. na 8 lat i więziony w Więzieniu Progresywnym dla Młodzieży w Jaworznie. Aktualnie podejmuje współpracę ze szkołami na rzecz pielęgnowania historii, a także pomaga innym członkom Związku. Należy do Międzynarodowego Stowarzyszenia Bursztynników – w 2014 roku nagrodzony tytułem Bursztynnika Roku za całokształt osiągnięć w 50 letniej pracy. Odznaczenia: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal za Wolność i Niepodległość – Londyn, odznaka „Pro Memoria”, De Nihilo Nihil Fit.
Do pobrania
[Poniżej galeria zdjęć z Inauguracji Kolegium w dniu 12.07.2021 r. Autor: Marcin Mielewczyk]
